V. "Hej leluja" Franciszka Kotuli
„Hej leluja” i już każdy, kto choć trochę posmakował tradycyjnego, rzeszowskiego kolędowania wie, że to tytuł książki Franciszka Kotuli – naszego, lokalnego Kolberga. Znajdziecie w niej mnóstwo wiedzy, opisy zwyczajów, obrzędów, teksty oraz zdjęcia. To swoiste kompendium wiedzy o tradycji Rzeszowszczyzny. Sama kolęda „Hej leluja” jest tutaj umieszczona w wielu wariantach tekstowych i mikroregionalnych, do wyboru, do koloru. Franciszek Kotula przemierzył nasz region wzdłuż i wszerz. Zachowało się wiele materiałów wydanych przez Muzeum Okręgowe w Rzeszowie z obozów badawczych, które organizował. Wśród ówczesnych uczestników są znani obecnie etnografowie i badacze kultury tradycyjnej, którzy pod okiem Franciszka Kotuli rozpoczynali właśnie wtedy swoją przygodę z etnografią. Materiały z obozów badawczych zawierają obok wielu unikalnych informacji transkrypcje nutowe. Tylko brać i grać. Warto, poszukując książki, „Hej leluja” rozejrzeć się za tymi wydawnictwami. W dalszym ciągu można je zdobyć w bibliotekach i na aukcjach internetowych.
Rzeszowszczyzna to bardzo ciekawy i różnorodny region. Co krok natrafiamy na perełki tradycyjnych pieśni. W książce „Hej leluja” nie brakuje również takich muzycznych „wykopalisk”. „A posła ci była Matuchnicka Boża” to kolęda apokryficzna, która budzi wciąż wiele emocji wśród wykonawców. Odnaleziona w Zagorzycach, zapisana na odwrocie wyroku sądowego, opowiada cudowną, ludową historię Matki Boskiej szukającej noclegu, którą pszczółki przygarniają, karmią i nocują. Opowieść wręcz fantastyczna, jednak nie pozbawiona wątków teologicznych. Nagranie dokonane przez Franciszka Kotulę odnalezione zostało w „skarbcu” Muzeum Etnograficznego w Rzeszowie, skąd zaczerpnęliśmy. Matuchnicka znalazła się na naszej płycie pt. „U Kotuli na zapiecku” – kolędy z rzeszowskiego i zdecydowanie króluje pośród innych, niesamowitych pieśni.
Praca badawcza Franciszka Kotuli przyniosła nam wiele inspiracji, czego i Wam życzymy.
Kolędujcie /;o)