Harna10Maciej Harna lirnik z Sanoka. Muzykolog, multiinstrumentalista, nauczyciel szkoły muzycznej i akademicki. Od 2013 roku prowadzi młodzieżowy zespół lir korbowych w Niepublicznej Szkole Muzycznej w Lesku. Od wielu lat współpracuje z p. Stanisławem Wyżykowskim, lirnikiem i lutnikiem z Haczowa, inicjatorem odrodzenia liry korbowej w Polsce. W 1992 r. Maciej założył i nadal prowadzi Orkiestrę Jednej Góry Matragona. Zespół ten grał i nagrywał płyty m.in. na instrumentach p. Stanisława /lirach korbowych, psalterium/. Multimedialny projekt flecisty tego zespołu, Konrada Oklejewicza pt. „Legenda” poświęcony jest i zainspirowany twórczością Mistrza z Haczowa. Od 2014 roku bierze czynny udział w tworzeniu Podkarpackich Spotkań Lirników w Haczowie. Zapraszam na www.matragona.pl

Stanisław Wyżykowski HaczówStanisław Wyżykowski – lirnik z Haczowa urodził się 3 maja 1927 roku w Haczowie. Stanisław miał czterech braci i sześć sióstr, każde z nich potrafiło grać i śpiewać, wyrastał więc w atmosferze zamiłowania do muzyki. Wspomina, że ojciec muzykował z Szajną, często gościł u siebie braci Kaszowskich i Władysława Rymara, którzy byli wówczas członkami orkiestry haczowskiej. Miał również okazje przysłuchiwać się dyskusjom na temat liry korbowej, kupionej przez Szajnów za pół miarki pszenicy, o którą później wypytywał ojca i która zapadła mu głęboko w pamięć.
Za swój pierwszy występ publiczny uznaje nieśmiałą próbę grania na skrzypcach w czasie lekcji śpiewu w szkole powszechnej. Uczył się, poznawał również zapis nutowy, aż w końcu już po okupacji w 1946 roku, za namową znajomego muzyka wojskowego, poszedł na czteroletni kurs gry na skrzypcach do szkoły muzycznej w Krośnie. Warto zaznaczyć, że szkołę opłacił za zarobione przez siebie pieniądze, aby odciążyć ojca od wydatków. Jak sam wspomina dniami ćwiczył a nocami pracował. Okazał się na tyle zdolnym uczniem, że kurs ten skończył w dwa lata.
Już w 1947 roku był członkiem małej orkiestry symfonicznej przy Krośnieńskich Zakładach Przemysłu Lniarskiego, gdzie grał drugie skrzypce. Później pracował w różnych zakładach jako stolarz, ciągle jednak myśląc o lirze korbowej. W 1965 roku trafił do Krośnieńskich Hut Szkła. W Zakładowym Domu Kultury działała kapela ludowa „Stachy”, której kierownik Stanisław Inglot poprosił pana Wyżykowskiego o zrobienie dla zespołu liry korbowej. Wtedy jeszcze niezbyt dokładnie rysował się w wyobraźni kształt liry i pomocne okazało się kino objazdowe, gdzie wyświetlano francuską komedię. Na filmie dwóch lirników prowadziło korowód weselny i można było dokładnie zobaczyć kształt instrumentu. Poza tym, w muzeum w Krośnie była stara, dwustuletnia, rozbita lira Szajnów, którą podjął się naprawić, co dało mu możliwość dokładnego zapoznania się z budową tego instrumentu. Właśnie ta lira służyła jakiś czas Bronisławie Masłyk ze wsi Malinówka, która śpiewała i grała w kapeli „Stachy”. Później lira ta trafiła do muzeum w Bieczu. Te wszystkie zdobyte doświadczenia dały w końcu możliwość wykonania w 1967 roku pierwszego, własnego instrumentu.
Kolejne lata to koncerty z kapelą „Stachy”. Repertuar oparty był o folklor podkarpacki, składał się z około siedmiuset melodii z przyśpiewkami. Na uwagę zasługuje fakt uczenia się utworów ze słuchu, które nie były rozpisywane za pomocą nut na poszczególne instrumenty. Z kapelą „Stachy” odnosili wiele sukcesów między innymi na festiwalach w Tarnowie, Kędzierzynie, Jeleniej Górze, Grudziądzu, występowali w radiu i telewizji, nagrywali płyty. Zdobyli wiele dyplomów i eksponatów, listów pochwalnych oraz wyróżnienie Ministra Kultury.
W latach 1983-1986 Stanisław Wyżykowski, przebywając na rencie, zajmował się naprawami instrumentów smyczkowych i gitar. Od 1986 roku przeszedł na emeryturę, co pozwoliło zająć się konstruowaniem lir korbowych. Do dzisiaj mieszka w Haczowie, aktywnie konstruując kolejne instrumenty i uczestnicząc w wielu wydarzeniach muzycznych, również poza swoim regionem. Kilka lat temu skonstruował dwa, niezwykle cenne i unikalne instrumenty - średniowieczną odmianę liry korbowej o nazwie organistrum, oraz lirę basową, której jest jedynym konstruktorem w Polsce. Warto również dodać, że poza lirami konstruuje między innymi skrzypce laskowe, surdynki – skrzypce kieszonkowe, basetle, cymbały, kontrabasy, viole da gamba.
Stanisław Wyżykowski cieszy się dużym szacunkiem i poważaniem o czym mogą świadczyć nagrody i podziękowania: tytuł Indywidualności Roku 1997 Regionu Brzozowskiego, Nagroda II Stopnia im. Franciszka Kotuli, przyznana w 1999 roku, w szczególności za rekonstrukcję liry korbowej, przez Muzeum Etnograficzne im. F. Kotuli w Rzeszowie, podziękowanie Muzeum Regionalnego im. Adama Fastnachta w Brzozowie, za bezpłatne przekazanie liry korbowej w 1999 roku, wyrazy podziękowania Instytutu Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, za wszechstronne przedstawienie kultury ludowej Haczowa. W 1995 roku zdobył nagrodę za rękodzieło w III Ogólnopolskim Konkursie Na Budowę Ludowych Instrumentów Muzycznych, organizowanym przez Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu. W 2005 roku, w IV edycji tego konkursu, zdobył II nagrodę. Jego liry z muzeum w Szydłowcu były prezentowane na wystawach czasowych między innymi w 2008 roku w Muzeum Podkarpackim w Krośnie i na zamku w Baranowie Sandomierskim, w 2009 roku w Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu i Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie. Jego instrumenty były wykorzystane podczas premierowego pokazu filmu Pan Tadeusz, jak również podczas nagrania ścieżki dźwiękowej do filmów Ogniem i mieczem oraz Wrota Europy. Od 2014 roku bierze czynny udział w organizacji Podkarpackich Spotkań Lirników w Haczowie, wydarzeniu promującym lirnictwo oraz piękno i zabytki rodzinnej miejscowości, za co otrzymał podziękowanie od Wójta Gminy Haczów Stanisława Jakiela. W roku 2015 Stanisław Wyżykowski otrzymał Honorowego Mazurka podczas Festiwalu Wszystkie Mazurki Świata w Warszawie.

Andrzej StaśkiewiczAndrzej Staśkiewicz lirnik z Kadzidła (Kurpie). Jest jedynym na Kurpiach muzykującym rzeźbiarzem, lutnikiem-samoukiem. Od dziesięciu lat jego pasja stała się budowa instrumentów muzycznych, m in. ludowych skrzypiec, fujarek, ligawek oraz gra na nich. Swoją pierwsza lirę zbudował w 2007 roku według wskazówek Stanisława Wyżykowskiego, którego poznał rok wcześniej w Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu. Stale pogłębia swą wiedzę uczestnicząc w warsztatach lirniczych. Prezentuje lirę na festynach i imprezach folklorystycznych, prowadzi warsztaty dla młodzieży, gra w kapeli kurpiowskiej na skrzypcach. Jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie. Od 2014 bierze czynny udział w Podkarpackich Spotkaniach Lirników w Haczowie. Rzeźby Andrzeja pojawiły się wielokrotnie na plakatach haczowskich spotkań oraz wydarzeń związanych z lirą korbową. Niedawno w kościele parafialnym, w rodzinnym Kadzidle wraz z pasjonatami odkrył nieznany wizerunek liry korbowej, prawdo podobnie pędzla jednego z uczniów Matejki. Zapraszamy na www.kurpieart.za.pl

Stanislawa Belch1

Stanisława Bełch. Emerytowana rzeszowska nauczycielka, Pisarka opwiadań dla dzieci i o dzieciach: trzy części "Wesołych historii", "Snip i Kocio" oraz "Snip i Kocio nad morzem. Zajmuje się także poezją, pisaniem drobnych inscenizacji, prowadzi warsztaty z papieroplastyki dla dzieci. Jest członkiem Stowarzyszenia Rękodzieła Artystycznego "Impresja" przy Wojewódzkim Domu Kultury w Rzeszowie oraz śpiewa w chórze działającym przy kościele p.w. Chrystusa Króla w Rzeszowie.

Katarzyna Bełch-Sebastian

Katarzyna Bełch-Sebastian. Mieszka i pracuje w Rzeszowie. Ukończyła rzeszowskie Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych, gdzie uczyła się w klasie o profilu wystawiennictwo pod kierunkiem mgr Beaty Tokarz i mgr Leszka Kuchniaka. Wykształcenie wyższe zdobyła na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Rzeszowskiego, gdzie w 2008r. obroniła dyplom z grafiki warsztatowej pod kierunkiem prof. Włodzimierza Kotkowskiego.

Obecnie pracuje jako rzeźbiarz w pracowni artystycznej gdzie wykonuje drobne formy rzeźbiarskie i dekoracyjne do obiektów sakralnych. Jest członkiem Stowarzyszenia Rękodzieła Artystycznego "Impresja" przy Wojewódzkim Domu Kultury w Reszowie. Ponadto zajmuje się malarstwem i ilustrowaniem opowiadań dla dzieci oraz wyrobem drobnych elementów dekoracyjnych o różnorakiej tematyce. Jest autorem logo Podkarpackich Spotkań z Tradycją.